Geschiedenis en bronnen
Javaanse contractarbeid
Deze website vertelt over de geschiedenis van de Javaanse contractarbeiders, een onderbelicht deel van de koloniale geschiedenis.
In de periode 1890-1930 werden er mensen uit voormalig Nederlands Indië, het huidige Indonesië, vanaf Java naar Suriname gebracht om te werken. Deze stroom contractarbeid kwam pas op gang nadat er al jaren ervaring was opgedaan met Chinese contractarbeiders (1853) en contractarbeiders uit Brits-Indië (1873 – 1917).
Het besluit om contractarbeiders naar Suriname te brengen hing samen met het besluit voor de afschaffing van de slavernij. Nederland had eerst een vervangend systeem voor de slavernij nodig zodat er voldoende arbeidskrachten voor de plantages bleven. Zonder contractarbeiders was er dus ook geen afschaffing van de slavernij in Suriname mogelijk.
In Nederlands Indië heerste in die tijd een apartheidssysteem waarbij Europeanen bovenaan stonden, daaronder stonde Indo-Europeanen en buitenlanders zoals Chinesen. Helemaal onderaan het sociale systeem stonden de zogenaamde inlanders. Zij deden het werk, op het land, aan de wegen, huizen en spoor en in de huishouding. Zij waren het die onder het cultuurstelsel werkte en zorgde voor inkomsten die Nederland uit haar kolonie in de oost kreeg. Uit deze groep werden ook de contractarbeiders voor Suriname geworven. De wervers kregen een vergoeding per aangeleverde persoon en het werven ging niet altijd op een nette manier. Sommige contracten verlieten hun land vanwege de mooi beloftes van goed loon en als rijke persoon terugkeren, maar anderen zijn ontvoerd, bedwelmd en onderbewust geronseld. De contracten golden voor 5 jaar.
Tijdens het verblijf in de depots in Nederlands Indië en bij aankomst in Suriname werden de persoonsgegevens van de Javaanse contractarbeiders in immigratieregisters vastgelegd. Ambtenaren hielden deze registers nog jaren bij.
Op deze website wordt op verschillende manieren aandacht besteed aan deze geschiedenis. Het project ‘Reis van toen, Rotterdammer van nu’ vertelt een deel van deze geschiedenis aan de hand van verhalen van nazaten in Rotterdam. Daarnaast kun je tips vinden als je zelf je Javaans Surinaamse voorouders wilt vinden.
In de toekomst wordt de site uitgebreid.